Makina Mühendisleri Odası İstanbul Şube üyesi Yüksek Makina
Mühendisi Uğur Ayken bina otomasyon sistemleriyle binaların enerji tüketiminde
yaklaşık %30 oranında tasarruf sağlanabileceğini söyledi.
Konforundan ödün vermeden enerjiden tasarruf sağlamak için
merkezi ve akıllı bir enerji yönetimi ancak bina otomasyon sistemlerinin
kullanılmasıyla mümkündür. Makina Mühendisleri Odası üyesi Yüksek Makina
Mühendisi Uğur Ayken, bina otomasyon sistemleriyle binaların enerji tüketiminde
yaklaşık %30 oranında tasarruf sağlanabileceğini söyledi.
Günümüzde binaların dünya genelinde üretilen enerjinin yaklaşık
%41'ini tüketmekte olduğunu dile getiren Uğur Ayken; ‘’Binaların toplam ömürlerindeki
maliyetler içinde yapı maliyeti %20, işletme maliyeti %80 tutmaktadır.
Binaların işletme maliyetinin içinde de enerji %40, bakım %30, diğerleri %10
tutmaktadır. Dünyadaki karbon salımının da %94’üne enerji üretim ve tüketimi
sebep olmaktadır. Yani bina işletme ve toplam maliyetinde enerji maliyeti
önemli bir paya sahiptir’’ dedi.
İşte bütün bu nedenlerden dolayı binaların uygun çalışma ve
yaşam alanlarını düşük işletme maliyetleriyle sunabilmeleri gerektiğini
belirten Ayken, ‘’Bu da ancak bina yönetimlerinde bina otomasyon sistemleri kullanılarak
mümkün olmaktadır. Bina otomasyon sistemleriyle binaların enerji tüketiminde
yaklaşık %30 oranında tasarruf sağlanabilmektedir’’ diye konuştu.
Uğur Ayken Bina
Otomasyon Sistemlerinin faydalarını aşağıdaki gibi sıraladı:
- Bina otomasyon sistemi binalarda mekanik sistemlerin sürekli
izlenmesi, enerji iyileştirmesi (optimizasyonu) ve kullanıcıların değişen
ihtiyaçlarına göre sistemlerin uyarlanması için kullanılır.
- Kullanıcılar kısa sürede direkt olarak çok sayıdaki bilgiye
ulaşarak bunları görüntüleyebilir, eğilimini (trendini) alabilir, kayıt
edebilirler.
- Bina otomasyon sistemi ile her odaya konulan mikroişlemci kartlar
ile o mekandaki mekanik cihazlar kontrol edilir, durumları ve alarmları
izlenir, zaman programına ya da enerji yük atma programına göre çalıştırılıp
durdurulur.
- Binadaki bütün mekanik cihazların zaman programlaması
yapılarak sadece ihtiyaç olduğu zamanlarda çalışması sağlanarak enerji tasarrufu
sağlanabilir.
- Şebeke elektriğinin kesilmesi durumunda enerji otomasyonu
sistemiyle eşgüdümlü olarak programlanan cihazların devre dışı bırakılması
sağlanır. Böylece çok sık kullanılmayacak jeneratörlerin tam yük değeri kadar
seçilmesine gerek kalmaz.
- Klasik kazan ve soğutma grupları gibi daha fazla enerji
harcayan sistemlerin, sadece güneş enerjisi, kojenerasyon (ısı ve elektrik enerjinin ortak üretimi),
soğurmalı (absorbsiyonlu) soğutma grubu gibi verimi daha yüksek sistemlerin
yeterli olmadığı durumlarda çalışmasını sağlayarak enerji tasarrufuna katkı
sağlar.
- Bina otomasyon sistemi ile kazan, soğutma grubu ve ilgili
pompalar kontrol edilerek ve bunların ihtiyaç kadar çalışması sağlanarak
binanın konforlu ve ekonomik ısıtma ve soğutması sağlanır.
- Isıtma ve soğutma sistemlerindeki su basınçları izlenerek bunların
alt ve üst sınırlamaları içinde kalması sağlanır.
- Birincil (primer) hava klima santralleri kontrol edilerek
odalara ve diğer mahallere yaz-kış sabit sıcaklıkta ve bağıl nemde taze hava
gönderilmesi sağlanır.
- Odalardaki FCU’ların merkezi olarak haberleşebilen sıcaklık
denetleyiciler (termostatlar) ile sadece ihtiyaç olan zamanlarda (örneğin ofis
odalarında sadece mesai saatlerinde veya otel odalarında sadece o oda kullanılıyor
ise) ve kullanıcının sıcaklık seti için (+/- 5 °C gibi) bir sınırlama içinde
kalması sağlanarak klasik termostatlara göre büyük ölçüde enerji tasarrufu
sağlanır.
- Karışım havalı klima santrali ile iklimlendirilen toplantı
salonu, yemekhane, lobi gibi kısımlarda hava kalitesi ölçümü yapılarak sadece
ihtiyaç kadar taze hava kullanılması sağlanarak konfordan ödün vermeden enerji
tasarrufu sağlanır.
- Klima santrallerindeki filtrelerin ve hepa filtrelerin
kirlilik bilgisi alınarak zamanında temizlenmesi veya değiştirilmesi sağlanır.
- Klima santral ve pompaların frekans konvektörlerinin ihtiyaç
kadar çalışması sağlanarak enerji tasarrufu sağlanır.
- Hastanedeki sağlığa uygun bölgelerdeki klima santrallerinin
debileri kontrol edilerek bu bölgelerin sürekli + basınçta kalması sağlanır.
Ameliyathane klima santrallerinin frekans konvektörleri ve VAV’lerinin kontrolleri
yapılarak sıcaklık, nem ve basınçlar sürekli kontrol edilir, ameliyat zamanında
tam debi, olmadığında yarım debi çalışması sağlanarak sağlığa uygunluk
şartlarından ödün verilmeden enerji tasarrufu sağlanır.
- Asansörler, hidroforlar, su yumuşatma cihazları, buhar
jeneratörleri pis su drenaj pompaları, çeşitli gaz sistemlerinin alarmları
alınarak arıza oluşur oluşmaz şikâyet gelmeden bunlara müdahale edilmesi
sağlanır.
- Yangın ve kullanma suyu depolarındaki seviyeler izlenerek
suyun azalması durumunda alarmla uyarılarak önlem alınması sağlanır.
- Soğuk odaların sıcaklıkları izlenerek ve uzun süre bu sıcaklıklardan
sapma olduğunda alarm oluşturularak olası arıza veya kapılarının açık
unutulması durumlarında müdahale edilmesi sağlanır.
- Kullanma sıcak suyunun insanları haşlamayacak seviyede (45
°C) ve haftada bir kez de az kullanılan bir zamanda 70 °C’a kadar ısıtılması
sağlanarak lejyoner hastalığı oluşmaması sağlanır.