Afetler ve Önlenebilir İş Kazaları Sonucu Ölümler Kader Değildir
41 kişinin hayatını kaybettiği Elazığ Sivrice Merkezli depremin etki ve acısının sürdüğü günlerde Van-Bahçesaray karayolu üzerinde meydana gelen çığ sonucu en az 40 kişi hayatını kaybetmiştir. Bilindiği üzere çığda ölümlerin çoğu, ilk çığ üzerine kurtarma ekiplerinin olay yerine gitmesinin ardından oldu ve ölenler arasında AFAD, UMKE, İtfaiye çalışanları da bulunmaktadır.
Öncelikle bu olaylarda yaşamını kaybeden yurttaşlarımızın yakınlarına baş sağlığı ve sabır, yaralılara acil şifalar diliyoruz.
Bilindiği üzere her yıl en az bin 500 emekçi önlenebilir iş cinayetlerinde ve depremlerde de çok sayıda yurttaşımız yaşamını kaybediyor, evsiz barksız kalıyor. Karadeniz bölgesinde yaşanan seller sonucunda da onlarca can kaybettik. Ve biliyoruz ki bu kayıplar şehirlerin ve yolların yanlış planlanması; bilim ve tekniğe, mesleki teknik gerekliliklere, uzmanlıklara uyulmaması, göz ardı edilmesi ve doğaya yanlış müdahalelerin ardından oluşmaktadır. Deprem ve çığ belki önlenemez ama ölümlerin pekâlâ önlenebileceğini, örneğin deprem sonucu kimsenin burnunun bile kanamadığı ülke örneklerinden biliyoruz.
Ancak ülkemizdeki yaygın durum, kaza ve felaketler ile ölümlere alışmaktır; felaketlerin fiziki ve sosyal sonuçlarını önlemek ve azaltmak yerine zarar gören mağdurlara (afet sonrası müdahale, kurtarma ve yardım çalışmaları önemli olmakla birlikte) verilen sıcak yemeği, çadırı vb. başarı saymaktan ibarettir.
Diğer yandan belirtmeliyiz ki bilim insanlarıyla, sendikalarla, meslek örgütleri ile inatlaşmak, mesleki uzmanlık ve gereklilikleri göz ardı etmek, bilim ve tekniğin gerekliliklerine uymamak ve olayları kadere, “takdiri ilahiye” vb. bağlamak sosyal yaraların oluşmasını ve ölümleri önlememekte, sadece artırmaktadır.
Siyasi iktidara, bakanlara, yetkililere çağrı yapıyoruz: Gelin bu ülkede her faaliyeti insan ve çevre odaklı düşünelim! Bilim insanlarının, meslek örgütlerinin, sendikaların bilim-teknik-insan eksenli önerilerini dinleyin! Risklerin yönetilmesinde görüşlerimizin alınması, önerilerimizin önemsenmesi, bilimsel teknik gerekliliklere uyulması, kazaları önlemeye, kaza ve afetler sonucu ölümlerin olmamasına katkı sağlayacaktır. Toprak altından, kar altından, işyerlerinden cenazeleri çıkarmak değil, ölümleri önleyen bir yaklaşım ve siyaset gerekiyor.
Yunus Yener
TMMOB Makina Mühendisleri Odası Başkanı